SỞ GIÁO DỤC –ĐÀO TẠO TP. HCM

TRƯỜNG THCS –THPT HOA SEN

MÔ HÌNH LỚP HỌC TRẢI NGHIỆM TỰ QUẢN

Là mô hình lớp học thực hành các giờ học trải nghiệm thực tế thông qua những hoạt động thực tiễn trong đời sống. Đây là mô hình đưa lớp học ra cuộc sống, tiếp cận các quan hệ gia đình, bạn bè và xã hội, nhằm khai thác các hiểu biết trải nghiệm cuộc đời về các hoạt động thường ngày, các mô hình KHKT sáng tạo, các kỹ năng sống thiết thực làm phong phú và đa dạng hóa cho cách dạy học đổi mới của bậc trung học phổ thông.

Trường học THCS – THPT Hoa Sen, ngoài giờ học chính khóa theo chương trình quy định, nhà trường cho học sinh tham gia mô hình “LỚP HỌC TRẢI NGHIỆM TỰ QUẢN” bao gồm các hoạt động gần gũi và cần thiết cho học sinh: Luyện thói quen đọc sách, tập nói trước mọi người (thuyết trình), luyện viết đề tài, thực hành các Kỹ năng sống hàng ngày, làm các mô hình ứng dụng KHKT sáng tạo, tham gia các hoạt động cứu tế xã hội, ...

“Lớp trải nghiệm tự quản”, phân tích việc dùng hai từ trải nghiệm là có hàm ý bao gồm các thuộc tính thực tế và sáng tạo và dùng hai từ tự quản thì ngầm hiểu có đặc tính tự chủ, tự giác và tự thân vận động. Hoạt động của lớp trải nghiệm tự quản thông qua kế hoạch hoạt động của đội ngũ thầy cô QUẢN NHIỆM. Các giáo viên QN có nhiệm vụ tổ chức các giờ học ngoại khóa của lớp thông qua hoạt động của các nhóm trải nghiệm tự quản (TNTQ).

Vai trò của GVQN là phải quán triệt cho được mục đích yêu cầu của mô hình, tính chất thực hành trải nghiệm sáng tạo và ý thức tự quản, tự chủ và tự thân vận động. Để thành công GVQN cần quan tâm kiểm tra giám sát, tham gia nhận xét cho điểm và đặt yêu cầu thực hiện với tinh thần nghiêm túc, trật tự kỷ luật thì mô hình TNTQ mới đạt được hiệu quả thiết thực đến với học sinh. Khi đề tài hoàn tất thầy cô luôn nhắc học sinh trân trọng và bảo vệ thành quả của đề tài, lấy đó làm điểm tựa điều chỉnh và phát triển tư duy lý luận thực tế cho những đề tài sau này.

QUY TRÌNH TỔ CHỨC:

• Mỗi lớp học đề cử một ban chủ nhiệm giờ học TNTQ, gồm: 1 Trưởng ban (gọi là Chủ nhiệm), 2 Phó ban (1 PB nội dung, 1 PB kỷ luật). Họat động của lớp học TNTQ thông qua các nhóm trải nghiệm tự quản. Mỗi Nhóm TNTQ có tên riêng do Nhóm tự đặt hay lớp đặt tên để phân biệt.
• Mỗi lớp tổ chức khoảng 5 nhóm TNTQ theo từng nhóm bộ môn trải nghiệm tự quản.

Mỗi Nhóm TNTQ gồm 6 thành viên (cử 1 Trưởng nhóm và 1 Phó nhóm). Thành viên của Nhóm TNTQ nên sắp xếp những học sinh gần nhà và cùng loại hình học tập (nội trú hay bán trú) nhằm dễ bàn bạc việc thực hành đề tài.

Quy trình hoạt động TNTQ: gồm 5 bước

1. GVQN thông báo và đặt yêu cầu về nội dung chủ đề và mốc thời gian thực hiện.
2. Chọn đề tài (được chỉ định hay do các nhóm TNTQ tự thảo luận chọn đề tài cho Nhóm)
3. Quán triệt nội dung và thực hành đề tài cho mọi thành viên trong Nhóm
4. Trình bày đề tài (đại diện Nhóm trình bày, các cá nhân sẵn sàng bổ sung hay trả lời các câu hỏi của khách thể)
5. Kết luận: Cho điểm vào bảng điểm và nhận xét (HS chủ nhiệm môn học của lớp, GVQN)

Quy định cho Điểm hoạt động TNTQ: gồm

• Điểm của các nhóm trưởng (hệ số 1), điiểm của Ban chủ nhiệm HS (hệ số 2), điểm GVQN (hệ số 3). Sau đó, trong bảng điểm lấy trung bình cộng các cột điểm.
• Điểm nhóm là điểm từng cá nhân học sinh trong nhóm. Điểm số cho Ban chủ nhiệm là TB cộng điểm các nhóm và điểm thưởng của GVQN
• Điểm này sẽ được quy đổi thành điểm cộng cho các bộ môn phù hợp trong hệ thống Điểm của trường nhằm khuyến khích cho học sinh năng động.

Vấn đề chọn và thực hành đề tài của Nhóm:

Thông qua các kênh quan hệ (cha mẹ, anh chị, bạn bè và các quan hệ khác), các học sinh trong Nhóm TNTQ có thể tham khảo, học hỏi tìm được các đề tài thiết yếu từ cuộc sống, tự thảo luận để xác định chọn đề tài cho thực dụng và phù hợp với hiện tại. Đề tài của Nhóm có thể là đơn giản làm được tại lớp hay đề tài lớn cần thời gian dài cho việc thảo luận, chọn và thực hành đề tài được quán triệt trong toàn thể các thành viên của nhóm nhằm để có thể trình bày tại lớp, trình diễn toàn trường hay tại các hội thi .

Thời gian từ khi thông báo đến lúc hoàn thành đề tài cần được công bố rõ ràng. Đề tài hoàn thành được biên soạn thành văn bản, đóng gói sản phẩm và báo cáo về Phó ban nội dung và Lớp phó học tập. BCS lớp lưu trữ, tổng hợp và xin ý kiến của GVQN chọn ra đề tài tiêu biểu của Lớp. Sau đó gửi về phòng KNS để bình chọn đề tài hay giữa các lớp và cho biểu diễn chọn lọc vào ngày Thứ năm hàng tuần.

Quan tâm phát huy năng khiếu, bản lĩnh của các hs Giỏi, đặc biệt là đánh thức tiềm năng các hs chưa ngoan, cá biệt, lười biếng cần tiến cử vào các vị trí trách nhiệm. Điều chú ý là phải ghi hình ảnh và tích cực phát huy việc mở rông lớp học ra cuộc sống, vận động được sự tham gia của chính các phụ huynh. Trong bối cảnh quan hệ, là cha mẹ được thực hiện việc gợi ý, hướng dẫn đề tài cho chính con em mình cùng với các bạn học sinh nhóm học tập phải chăng là một thực thể sư phạm mở rộng trong mô hình dạy học đổi mới cần được quan tâm phát triển đối với nền Giáo dục phổ thông.

ĐÂY LÀ MÔ HÌNH ĐẶC TRƯNG CỦA TRƯỜNG THCS –THPT HOA SEN nhằm ngoài chương trình học chính khóa, nhà trường tích cực mở rộng lớp học ra cuộc sống giúp cho học sinh có những trải nghiệm thực tế sáng tạo một cách tự quản. Mô hình TNTQ là sân chơi trí tuệ cho các học sinh thể hiện bản lĩnh sống năng động sáng tạo, tự lập, biết san sẻ hiểu biết trong học sinh với nhau. Đồng thời, trong các quan hệ gần gũi học sinh sẽ tranh thủ được sự truyền thụ về những kỹ năng sống, các kiến thức KHKT, óc quan sát và tư duy cuộc đời cho tương lai. Mô hình TTTQ của trường THCS-THPT Hoa Sen thành công phải chăng còn là điều kiện để cha mẹ, các quan hệ thân thương của học sinh được phát triển, gia đình xích lại gần nhau trong quan hệ truyền đạt kỹ năng kiến thức tạo thành một không gian gia đình sống hạnh phúc. Với một góc nhìn nhất định, mô hình TNTQ tổ chức chu đáo sẽ giúp học sinh có nhiều kỹ năng sống được thực hành và trải nghiệm cần được quan tâm đưa vào kế hoạch dạy học và giáo dục phổ thông.

                                                                            NGƯỜI BIÊN SOẠN MÔ HÌNH TNTQ
                                                                                            HT. LÊ VĂN HỒNG